Het hart van een vrouw wordt anders ziek en hartklachten doen zich daardoor veelal anders voor dan bij mannen. Er zijn in de cardiologie naast de verschillen in klachten ook verschillen in de diagnostiek en behandeling van het vrouwenhart. Daarin hebben de vrouwelijke cardiologen van SHE Health Clinics zich gespecialiseerd.

Doodsoorzaak

Hart- en vaatziekten zijn al jarenlang één van de belangrijkste doodsoorzaken bij vrouwen. Dagelijks sterven er in Nederland zelfs 57 vrouwen aan hart-of vaatziekten. Dat zijn méér dan twee vrouwen per uur!! Signalen dat er iets aan de hand is met het hart zijn bij vrouwen vaak anders dan bij mannen. Daarom worden hartziekten bij vrouwen niet op tijd herkend en overlijden nog te veel vrouwen onverwacht en onnodig. Ook is de behandeling van hart- en vaatziekten vaak ontwikkeld en getest bij mannen. En daardoor minder effectief bij vrouwen.

Hartziekten

Veel voorkomende hartziekten bij vrouwen zijn een hartaanval, ook wel hartinfarct of hartstilstand genoemd. Maar ook hartritmestoornissen, hypertensie (hoge bloeddruk), hartfalen of een lekkende hartklep. Veel voorkomende vaatziektes kunnen zijn: trombose, vernauwing van slagaders en slagaderverkalking. Mannen en vrouwen kunnen allebei hart- en vaatziekten krijgen. Maar bij vrouwen zien hartklachten er anders uit dan bij mannen. Simpel gezegd: het vrouwenhart wordt anders ziek!

Oorzaken

Hart- en vaatziekten treden bij vrouwen gemiddeld 10-15 jaar later op dan bij mannen. Dit komt omdat vrouwen tot aan de menopauze (laatste menstruatie) worden beschermd door vrouwelijke hormonen (oestrogenen), die de vaatwand van de kransslagaders van het hart beschermen en het HDL-cholesterol op peil houden. Oestrogenen hebben ook een bloedvatverwijdend effect.
Na de menopauze produceren vrouwen minder oestrogenen en wordt het risico op hart- en vaatziekten dus groter. Dit is ook het geval bij vrouwen die vroeg in de overgang komen (jonger dan 50). Natuurlijk garandeert de aanwezigheid van oestrogenen niet dat vrouwen nooit hart- en vaatziekten krijgen voor de overgang. Er zijn vrouwen die op jongere leeftijd een hartaandoening ontwikkelen, onafhankelijk van de oestrogenen.

Oorzaken hart- en vaatziektes bij vrouwen:

• Roken
• Te hoog cholesterol
• Overgewicht / obesitas
• Hoge bloeddruk (hypertensie)
• Stress
• Diabetes (suikerziekte)
• Hart- en vaatziekten die in de familie voorkomen.

Bij vrouwen kunnen er ook andere oorzaken zijn voor hartproblemen. Denk aan hormonen, een zwangerschap of de overgang.

Verschil in klachten

De risico’s voor hart- en vaatproblemen zoals hoge bloeddruk, overgewicht, diabetes, roken, een tekort aan beweging en te hoog cholesterol zijn voor mannen en vrouwen gelijk. De gevolgen van sommige risicofactoren wegen echter veel zwaarder bij vrouwen dan bij mannen. Roken is de belangrijkste risicofactor bij vrouwen voor het krijgen van een hartinfarct voor hun 50e levensjaar. Daarnaast is er een verschil in uiting van klachten. Terwijl mannen naar de huisarts gaan omdat ze een krampende of drukkende pijn op de borst hebben, komen vrouwen met klachten als vermoeidheid, kortademigheid en rugpijn. Als die klachten vervolgens niet serieus worden genomen, dan wordt er veelal geen goede diagnose gesteld en blijft een behandeling uit. Vaak met versterkende gevolgen…

Daarom bieden wij bij SHE Health Clinics een breed aanbod in cardio en vasculaire diagnostiek en behandelingen.

Hartinfarct wordt vaak gemist

Bij vrouwen wordt bij gemiddeld 50% van de hartinfarct een verkeerde diagnose gesteld. Met name bij jonge vrouwen wordt het hartinfarct nogal eens gemist. Dit komt onder meer doordat de symptomen vaak anders en minder duidelijk zijn dan bij mannen. Dit is zorgwekkend omdat hart- en vaatziekten wereldwijd doodsoorzaak nummer 1 zijn bij vrouwen. Soms worden ten onrechte mogelijke signalen voor hart- en vaatziekten afgedaan als overgangsklachten, stress, burn-out en/of (pre)menstruele klachten. Zeker na de overgang of na chemotherapie moeten vrouwen alert zijn op de risicofactoren voor hart- en vaatziekten zoals hoge bloeddruk en hoog cholesterol.

Fijner en kleiner

Werkt het vrouwenhart anders? In hele grote lijnen niet. Wel is het zo dat de kransslagaders van vrouwen over het algemeen wat fijner en kleiner zijn gebouwd. Ook is de binnenbekleding van de kransslagaders gevoeliger voor hormonen en stress. Bovendien is er een aanzienlijk verschil in risicofactoren tussen mannen en vrouwen.

Hormonen en hartklachten

Door de menstruatiecyclus hebben vrouwen te maken met schommelingen in de hormonen. Deze veranderingen kunnen invloed hebben op het ontstaan van hart- en vaatziekten.

De overgang en hartklachten

Mannen hebben vanaf 50 jaar een grotere kans op hart- en vaatziekten. Vrouwen hebben hier vanaf 60 jaar een grote kans op. Dit is een groot verschil. Het lijkt erop dat vrouwelijke hormonen vrouwen langer ‘beschermen’ tegen hart- en vaatziekten. Hier wordt nu veel onderzoek naar gedaan. Vanaf de overgang hoopt bij vrouwen ook meer vet op rond de buik en stijgt de cholesterol. Dit zorgt voor een groter risico op hart- en vaatziekten.

Symptomen van hart- en vaatziekten bij vrouwen

Pijn op de borst of een steek in de bovenarm zijn bij mannen klachten die kunnen wijzen op hart- of vaatziekten. Bij vrouwen zijn de tekenen voor hart- en vaatziekten veel minder duidelijk. Symptomen voor een hartaanval bij vrouwen kunnen zijn:

• Uitstralende pijn naar de armen, schouderbladen, hals, kaak of maagstreek.
• Drukkende pijn op je borst: voelt beklemmend of als een strakke band om de borst.
• Kortademigheid.
• Extreme moeheid.
• Duizeligheid. 
• Onrustig gevoel of gevoelens van angst.
• Zweten.
• Snelle ademhaling.
• Misselijkheid of braken.

Wanneer extra alert zijn?

Sommige vrouwen hebben meer kans op een hartinfarct. Bijvoorbeeld:

• Als je ernstig verhoogde bloeddruk tijdens zwangerschap (pre-eclampsie en HELLP-syndroom) hebt gehad;
• Als je zwangerschapsdiabetes hebt gehad;
• Als je rookt of hebt gerookt;
• Als je last hebt van overgewicht of obesitas;
• Als je als kankerpatiënt bent behandeld met chemotherapie;
• Als je vóór je 40e in de overgang was (iets verhoogd risico);
• Als je een hoge bloeddruk, hoog cholesterol of diabetes hebt;
• Als je vader, moeder, broer of zus al voor zijn of haar 65e een hartinfarct heeft gehad.

Het gaat bij hart- en vaatziekten meestal om de combinatie van factoren, waardoor het risico echt groot wordt. Bepaal dat risico dus voor jezelf en neem preventieve actie!

Preventie

Bloeddruk, cholesterolwaarden, glucosewaarden en BMI zijn belangrijke waarden om te weten en bij te houden. Helaas veranderen deze cijfers tijdens de overgang nogal eens in ongunstige zin. Er is veel te winnen met een gezonde leefstijl. Gezonde voeding, dagelijks bewegen en voldoende ontspanning. Op onze SHE Health Clinics website verschijnen regelmatig nieuwsartikelen over deze onderwerpen om je te inspireren en je te helpen met voorlichting en bewustwording.

Diagnostiek

Bij SHE Health Clinics zijn we gespecialiseerd in het onderzoeken van hart- en vaatklachten bij vrouwen. Heb je last van klachten of denk je na het lezen van bovenstaande symptomen dat je preventieve actie moet ondernemen? Ga dan direct naar je (huis)arts en vraag om een doorverwijzing. Onze vrouwelijke radiologen helpen je vervolgens graag verder met de voor jou benodigde hartonderzoeken.

Voor een afspraak bij SHE Health Clinics kun je ons bellen op 085-2019275 of ons contacten via het contactformulier op onze website.