De gecombineerde anticonceptiepil (een vorm van anticonceptie waarbij een oestrogeen gecombineerd wordt met een progestageen) geeft een aanzienlijk verhoogd tromboserisico. Uit diverse wetenschappelijke studies is gebleken dat vrouwen die de gecombineerde anticonceptiepil nemen een 4 maal hogere kans op een trombose hebben dan vrouwen die de pil niet nemen. Voor de zogenaamde 3e generatiepil ligt de kans op een trombose nog hoger. Bij anticonceptiepillen die enkel progestageen bevatten, is er geen verhoogd tromboserisico.
Het relatief verhoogde risico is dus alleen aanwezig bij gecombineerde anticonceptie – waarbij een oestrogeen gecombineerd wordt met een progestageen.
- Het oestrogeen van zo’n gecombineerde pil zorgt enerzijds voor bepaalde voordelen (bijvoorbeeld een vermindering van ongeplande bloedingen of spotting en dus een betere controle van de menstruatiecyclus), maar verhoogt anderzijds ook het relatieve risico op trombose.
- Het progestageen dat met het oestrogeen gecombineerd wordt, kan dat relatieve verhoogde risico op trombose (veroorzaakt door het oestrogeen) ook nog beïnvloeden.
De pil die enkel progestageen bevat bestaat al lang (het is de zogenaamde minipil). De cycluscontrole van de minipillen uit deze categorie is niet optimaal. Gelukkig evolueert de wetenschap ook binnen de anticonceptie en nieuwe oplossingen zijn sinds recent beschikbaar of zullen binnenkort beschikbaar worden voor vrouwen die op zoek zijn naar anticonceptie die werkzaamheid en veiligheid combineert met een optimaal comfort. Sinds enige tijd is er een nieuwe pil beschikbaar (met enkel een progestageen) die een verbeterde cycluscontrole vertoont ten opzichte van de bestaande minipillen, en dit zonder een verhoogd risico op trombose (omdat er geen oestrogeen aanwezig is).
Lees ook: Hoe de pil een vrouw verandert.
Gecombineerde anticonceptiepillen
Een overzicht van de gecombineerde anticonceptiepillen:
- De gecombineerde anticonceptiepil bevat vrouwelijke geslachtshormonen, zoals oestrogeen en progestageen.
- Pillen van de eerste generatie (zoals Microgynon-50, Neo-Stediril, Neogynon 21, Stediril-D, Ovostat, Binordiol, Fysioquens, Ovanon) bevatten veel oestrogeen en een progestageen. Een aantal jaren na de introductie bleek dat vrouwen door veel oestrogeen meer kans op trombose hadden.
- De gecombineerde pillen van de tweede generatie (zoals Microgynon-30, Stediril 30, Mini Pregnon, Ministat, Modicon, Neocon, Lovette, Trigynon, Trinordiol, Trinonvum) bevatten daarom minder oestrogeen, en meestal dezelfde soort progestageen als die van de eerste generatie. De betrouwbaarheid is, ondanks het lagere gehalte aan oestrogeen, onveranderd.
- Gecombineerde pillen van de derde generatie (zoals Marvelon, Mercilon, Gracial, Ovidol, Femodene, Harmonet, Meliane, Minulet, Tri-Minulet, Triodeen, Cilest) bevatten een nieuw soort progestageen (desogestrel, gestodeen of norgestimaat).
Daarnaast zijn er verschillen in de pillen al naargelang hoe men ze tijdens de cyclus toepast: de éénfasepil, de tweefasenpil en de driefasenpil. Al deze pillen bevatten zowel oestrogeen als progestageen, maar in verschillende verhoudingen per fase.
De zogeheten minipil bevat alleen progestageen. Ook de prikpil bevat alleen progestageen. Tot de nieuwe generatie progestageenpillen behoort Slinda.
Lees ook: 21 verrassende bijwerkingen van de anticonceptiepil.
Verhoogd tromboserisico
De gecombineerde pil verhoogt het risico op veneuze trombose, niet alleen in het been maar ook in de overige aders van het lichaam. Het basisrisico om trombose te ontwikkelen is vrij laag maar stijgt met de leeftijd. Van de 100.000 vrouwen die de pil niet gebruiken, krijgen er per jaar 5 (onder de 20 jaar) tot 100 (40-49 jaar) een trombose. Van de 100.000 vrouwen die een pil van de tweede generatie nemen, krijgen er per jaar 20 (onder de 20 jaar) tot 400 (40-49 jaar) een trombose. Deze pil geeft dus een viermaal zo hoog risico. Bij vrouwen die pillen van de derde generatie gebruiken is het risico op veneuze trombose zes- tot achtmaal zo hoog als bij vrouwen die geen pil gebruiken. Daarom verdienen pillen van de tweede generatie de voorkeur.
Lees ook: Bloedverdunners helpen meestal niet tegen trombose tijdens zwangerschap.
De pil, erfelijkheid en trombose
Een aantal erfelijke afwijkingen vergroot het risico op trombose. Van deze erfelijke afwijkingen komt de ‘factor V Leiden-mutatie’ (APC-resistentie) het meeste voor, bij ongeveer vijf procent van de bevolking. Iemand met deze erfelijke afwijking, begint al met een viermaal zo hoog basisrisico om trombose te ontwikkelen dan zonder deze stollingsafwijking. Als een vrouw met deze stollingsafwijking de pil gebruikt, neemt het al verhoogde basisrisico behoorlijk toe en is haar risico op een trombose veel groter dan je zou verwachten. Het risico is dan ongeveer 30 tot 40 maal hoger dan een vrouw zonder deze afwijking die geen pil gebruikt. Vrouwen tot 20 jaar lopen dan een risico van 150 per 100.000, vrouwen van 40-49 jaar tot 3000 per 100.000 bij een tweedegeneratiepil. Bij een derdegeneratiepil is dit risico nog hoger.
Hoewel dat niet echt is bewezen wordt er van uit gegaan dat dit risico op trombose bij pilgebruik (de gecombineerde pil) ook extra verhoogd is bij een tekort aan proteine C, proteine S of antitrombine. Bij de andere oorzaken van trombofilie zijn er hierover nog onvoldoende gegevens beschikbaar.
Als er sprake is van verschillende personen met veneuze trombose in de familie, kan het zinvol zijn om dit te laten onderzoeken. Nog steeds is het risico op trombose bij jonge vrouwen met een erfelijke risicofactor in absolute zin laag (1 à 2 op de 1.000 tot 20 jaar), maar bij vrouwen ouder dan 40 jaar is het hoger. De keuze voor een andere vorm van anticonceptie valt zeker in deze leeftijdsgroep te overwegen.
Lees ook: Hoe herken je de symptomen van trombose?
Je hebt geen trombose (gehad) en neemt de pil of overweegt dat te gaan doen
De kans dat je een trombose krijgt door de pil, is het hoogst in het eerste jaar nadat je met de gecombineerde pil bent begonnen. Maar het risico blijft hoger dan gemiddeld zolang je dit type van pil gebruikt. Zodra je stopt, wordt je risico weer normaal.
- Indien je een erfelijke aanleg tot trombose hebt (trombofilie) of indien trombose in de familie voorkomt, moet je extra voorzichtig zijn. Vrouwen met trombofilie als gevolg van APC resistentie of factor V Leiden (en zeker diegenen die de mutatie voor APC-resistentie dubbel dragen, homozygoot, van beide ouders overgeërfd), of met een proteine C, proteine S of antitrombine tekort, moeten alternatieve vormen van anticonceptie overwegen, zeker naarmate je ouder wordt.
- Indien toch voor de pil wordt besloten, dient alleszins gekozen te worden voor een pil met enkel progestageen. Bij deze pillen is er geen verhoogd risico op trombose.
Je hebt een trombose (gehad) en neemt de pil of overweegt dat te gaan doen
Of de gecombineerde pil daadwerkelijk eerder leidt tot een nieuwe trombose staat niet vast, maar daar gaat men wel van uit, aangezien er een bewezen verhoogd risico bestaat.
- Tijdens de antistollingsbehandeling mag je wel de pil gebruiken omdat je dan in principe beschermd bent tegen het optreden van een nieuwe trombose. De pil is dan zelfs aangeraden om een zwangerschap tijdens gebruik van orale antistollingspillen te voorkomen.
- Vrouwen die kort na het starten van de pil een trombose doormaken, mogen geen gecombineerde pil meer gebruiken gezien de kans hoog is dat dan opnieuw een trombose zou optreden.
Indien toch voor de pil wordt besloten, dient alleszins gekozen te worden voor een pil met enkel progestageen. Bij deze pillen is er geen bewezen verhoogd risico op trombose.
Lees ook: Hoe beïnvloeden hormonen jouw gedrag en humeur?
Het juiste anticonceptie advies
De vrouwelijke gynaecologen van SHE. Health Clinics kunnen je op basis van jouw gezondheid, leefstijl, menstruatiecylcus, gewicht en kinderwens het voor jou beste advies geven voor wat betreft anticonceptie. Tevens plaatsen ze spiraaltjes en andere vormen van anticonceptie.
Wil je meer informatie of een afspraak maken met onze vrouwelijke gynaecoloog? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.
Bij SHE Health Clinics kunnen we je helpen met preventie, medisch specialistische onderzoeken en behandelingen, gezond gewicht, afvallen, obesitas, voeding, dieet, leefstijl adviezen, beweging, ontspanning en preventieve medische onderzoeken.
Meer lezen over anticonceptie, de pil en menstruatie?
- SHE Health Clinics infopagina anticonceptie.
- SHE Health Clinics infopagina spiraal laten plaatsen.
- SHE Health Clinics infopagina sterilisatie.
- SHE Health Clinics overzicht medisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics overzicht gynaecologisch zorgaanbod.
- 21 verrassende bijwerkingen van de anticonceptiepil.
- Wat is het Post Birth Control Syndrome?
- Hoe de pil een vrouw verandert.
- Van Vulva Tot Vagina: de voor- en nadelen van de pil.
- Wat gebeurt er met je lichaam als je met de anticonceptiepil stopt?
- Wat is de invloed van de pil op de overgang?
- Geen zin meer in maandverband of tampons? Dít zijn de alternatieven!
- Wanneer ben je als vrouw het meest vruchtbaar?
- Hoe kun je precies weten of je ovuleert?
- Kun je jouw eigen menstruatie opwekken?
- Hoe ontstaat ontsteking of irritatie van de vagina bij meisjes?
- 18 feiten en fabels over de menstruatie.
- Jonge meiden (12-20 jaar) spreekuur gynaecologie.
- Niet ongesteld geworden? Dat kan komen door één van deze 11 oorzaken.
- Alles wat je moet weten over menstruatie.
- Menstruatiecup: het gezonde alternatief voor tampons.
- Menstruatiepijn en nog 5 symptomen die kunnen wijzen op endometriose.
- Hoe herken je een buitenbaarmoederlijke zwangerschap?
- Doorlopen met vaginale ongemakken is onnodig!
- Overgewicht vergroot de kans op een miskraam en op geboorteafwijkingen.
- Waarom is de menstruatiecyclus van vrouwen in de war geraakt door coronastress?
Korte wachttijden bij SHE Health Clinics
Bij SHE Health Clinics hebben we korte wachttijden, dus kun je bij ons snel geholpen worden door onze ervaren vrouwelijke zorgprofessionals.
Vergoeding door zorgverzekering
De meeste gynaecologie onderzoeken en -behandelingen bij SHE Health Clinics vallen onder de basisverzekering. Dit betekent dat deze medische zorg door jouw zorgverzekeraar wordt vergoed als je een verwijzing van jouw (huis)arts hebt. Houd wel rekening met je eigen risico.
SHE Health Clinics: alle medische- en paramedische vrouwenzorg op één locatie
Door onze ervaring in het leveren van efficiënte vrouwenzorg, hanteren wij beperkte diagnostiek in korte tijd en een gering aantal polikliniek bezoeken; oftewel een korte en efficiënte zorgcyclus waarbij de vrouwelijke patiënt centraal staat. Vanwege onze onafhankelijkheid en snel diagnostiek, kunnen onnodige opnames en verdere klinische behandelingen worden voorkomen.
Om nog meer reductie in zorgkosten te bereiken hanteren wij een combinatie van multidisciplinaire zorg en complementaire zorg. Dat resulteert in de beste zorg voor vrouwen met een kortere zorgcyclus, waardoor tijd en kosten worden bespaart voor de patiënt, doorverwijzende arts en de zorgverzekeraar.
Meer weten over ons brede zorgaanbod voor vrouwen of wil je weten wat wij als vrouwenkliniek voor je kunnen betekenen? SHE Health Clinics helpt je graag verder! Wij zijn een zelfstandig behandelcentrum (ZBC) met verzekerde- en onverzekerde medische zorg voor onder andere: preventie, leefstijl, preventieve medische onderzoeken, gynaecologie, seksuologie, menopauze, overgangsklachten, bekkenbodemklachten, borstonderzoek, urologie, dermatologie, cardiologie, chirurgie, neurologie, psychologie, radiologie, interne geneeskunde, pijnklachten, stress, burn-out, slaapproblemen, vermoeidheid, overgewicht, revalidatie en cosmetiek. Veruit de meeste onderzoeken en behandelingen vallen onder verzekerde zorg, welke vergoed wordt vanuit het basispakket.
Je kunt ons bereiken op 085-2019275 of gebruik maken van ons contactformulier.
Bronnen: SHE Health Clinics, VVOG, Gezondheid.be
