Ieder pondje gaat door het mondje, is het gevleugelde gezegde. Maar er razen talloze hormonen door ons lijf die invloed hebben op hoeveel we aankomen of afvallen. Een aantal van de belangrijkste en hun werking worden hier uitgelicht.
Buikvet
De een heeft een hekel aan zijn buikje, de ander maalt er niet om. Hoe je er ook tegen aankijkt, waarschijnlijk onderschat je dat blubberlaagje. ‘Mensen denken vaak dat buikvet slechts een laagje voor energieopslag is, maar vet is een actief orgaan dat honderden hormonen en andere stofjes aanmaakt’, zegt internist-endocrinoloog en hoogleraar Prof. Dr. Liesbeth van Rossum van het Erasmus MC.
Het staat constant in contact met andere organen, zoals de darmen en hersenen. Door hongerhormoon ghreline uit de maagwand krijg je trek, verzadigingshormonen uit de darmen vertellen je te stoppen met eten. En dat toetje dat na een flink avondmaal tóch past? Daarvoor mag je onder andere dopamine danken, in het beloningssysteem van de hersenen.
Lees ook: Wat zijn de risico’s van overgewicht?
Een hormoon uit vetcellen dat een belangrijke rol speelt bij overgewicht is leptine. Toen wetenschappers die stof in de jaren negentig ontdekten, dachten ze hét medicijn tegen obesitas te hebben gevonden. Leptine toedienen aan muizen onderdrukte de eetlust en hielp bij de vetverbranding. Maar al snel bleek het niet zo simpel bij mensen.
Lees ook: Waarom weeg je vaak zwaarder tijdens je menstruatie?
Leptine en eetlust
Leptine zet een rem op de eetlust, maar een verzadigingshormoon zou moleculair neurobioloog Prof. Dr. Roger Adan (Utrecht UMC) het niet noemen. ‘Vet is waar je energie opslaat, leptine informeert de rest van het lichaam hoeveel voorraad er is.’ Hoe meer vet, hoe meer leptine en hoe meer signalen in het regelcentrum van de hersenen binnenkomen. Die hersenen sturen vervolgens aan het lichaam de boodschap: stop met eten en zwengel het verbrandingssysteem aan.
Dat mechanisme raakt verstoord als je obesitas hebt ontwikkeld. De hersenen krijgen dan continu zo’n hoog gehalte leptine binnen dat ze niet meer reageren. Leptine-resistentie heet dat, en daar kom je moeilijk vanaf. Die resistentie is mede waarom crashdiëten op de lange termijn zo slecht werken. Natuurlijk val je af van tijdelijk weinig eten, maar die verstoorde balans blijft of verergert. Op de lange termijn krijg je dan vaak het jojo-effect. Van Rossum: ‘Verstoorde hormonale regelmechanismen proberen het lichaam weer terug naar het hogere gewicht te brengen.’
Bij obesitas is daarom vaak medische begeleiding nodig om blijvend af te vallen. De basis blijft een gezond dieet en bewegen, maar er bestaan behandelingen die de hormoonbalans helpen herstellen. Zo kan de arts medicijnen voorschrijven, hoewel nog niet vergoed, die inspelen op honger- en verzadigingshormonen. Een meerderheid van de patiënten valt daarmee zo’n 5 à 10 procent extra af, vertelt Van Rossum. Eind volgend jaar verwacht ze een nog effectiever middel op de markt, dat in Amerika al mooie resultaten laat zien.
Adan heeft daarnaast goede hoop voor een behandeling waarover hij samen met internationale collega’s afgelopen zomer een review publiceerde. Die behandeling richt zich op een receptor die een belangrijke schakel blijkt in gewichtsregulatie. ‘Leptine activeert dat systeem, met medicatie kun je dat nabootsen en leptineresistentie opbreken.’ Maar, voegt Adan eraan toe, zoals bij alle behandelingen geldt: het helpt alleen als je je daarnaast aan een gezond dieet houdt.
Lees ook: Hoe beïnvloeden hormonen jouw gedrag en humeur?
Cortisol en balans
Leptine is zeker niet het enige hormoon dat invloed heeft op overgewicht. Ook bijvoorbeeld het stresshormoon cortisol speelt een rol. Bij acute stress krijgen veel mensen geen hap door hun keel, maar chronische stress leidt juist vaak tot extra kilo’s, volgens Van Rossum.
‘Cortisol geeft een sein aan het brein om calorierijk te eten, dan ben je eerder geneigd ongezond te snacken.’ Ondertussen gebeurt er in het lichaamsvet iets bijzonders bij chronisch verhoogd cortisol: het verplaatst zich van plekken als de armen naar de buik. Terwijl juist buikvet het meest ongezonde vet in ons lichaam is, een risicofactor voor onder andere hart- en vaatziekten.
Ook zien vrouwen in de overgang bijvoorbeeld vaak een buikje verschijnen als de balans in geslachtshormonen verandert: oestrogeen neemt sterker af dan testosteron. De kilo’s vliegen er bij vrouw en man op latere leeftijd sowieso sneller aan doordat we met de jaren steeds minder groeihormonen aanmaken. Van Rossum: ‘Het gevolg is dat je gemakkelijker vetmassa stapelt en minder spiermassa.’
Lees ook: 15 adviezen voor je hormoonbalans.
Daarnaast kunnen allerlei aandoeningen en medicijnen de balans verstoren. Gewichtstoename komt bijvoorbeeld vaak voor bij schildklierproblemen, door een tekort aan schildklierhormoon. Er gebeurt dus van alles in onze hormoonhuishouding waarover we weinig controle hebben. Wat je wel zelf kunt doen om té grote verstoring van de hormoonbalans te voorkomen? Het is misschien een open deur, maar dat komt toch neer op de gebruikelijke adviezen: gezond eten, bewegen, voldoende slapen en niet te veel stressen.
Lees ook: 6 tips voor een goede hormonale gezondheid.
Professionele hulp nodig bij hormonaleklachten of andere menstruatieklachten?
Meer weten over hoe wij je bij hormonaleklachten, schildklierklachten, PMS, PMDD en bij andere hormonale en menstruatieklachten kunnen helpen, heb je vragen over ons brede zorgaanbod voor vrouwen of wil je weten wat wij voor je kunnen betekenen? SHE Health Clinics helpt je graag verder!
Meer lezen over hormonen en menstruatieklachten?
- SHE Health Clinics infopagina over menstruatieklachten.
- SHE Health Clinics gynaecologisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics infopagina schildklierklachten.
- SHE Health Clinics infopagina hormoonpoli.
- SHE Health Clinics infopagina PMDD.
- SHE Health Clinics infopagina PMS.
- SHE Health Clinics infopagina PCOS.
- SHE Health Clinics infopagina endometriose.
- SHE Health Clinics infopagina anticonceptie.
- SHE Health Clinics gynaecologische check-up.
- SHE Health Clinics infopagina hoofdpijn en migraine.
- SHE Health Clinics infopagina borstonderzoek.
- SHE Health Clinics infopagina over Amenorroe (uitblijven menstruatie).
- SHE Health Clinics infopagina over Hevig Menstrueel Bloedverlies (HMB).
- Alles wat je moet weten over menstruatie.
- Gezonde tips voor blijvend gewichtsverlies.
- Wat is het PreMenstrueel Syndroom (PMS)?
- Wanneer heb je overgewicht of obesitas?
- Kan een glutenvrij dieet menstruatiepijn verlichten?
- Wel of niet vrijen tijdens je menstruatie?
- Stijging aantal Nederlanders met overgewicht: ‘Verleiding ongezonde voeding te groot’.
- Overgangsklachten: wel of geen hormoontherapie?
- De invloed van hormoonverstorende chemicaliën op de reproductieve gezondheid van vrouwen.
- Wat iedere vrouw moet weten over PCOS.
- Dít zijn de symptomen die kunnen wijzen op een te snel werkende schildklier.
- Gewichtsafname vergroot kans op zwangerschap bij vrouwen met PCOS.
- Waarom heb je last van diarree tijdens je menstruatie?
- Kun je jouw eigen menstruatie opwekken?
- Groene thee effectief tegen metabool syndroom.
- Overgewicht vergroot de kans op een miskraam en op geboorteafwijkingen.
- Heb jij een gezonde menstruatiecyclus?
- Prenatale blootstelling aan hormoonverstoorders vergroot gezondheidsrisico´s bij kinderen.
- Vermindert de anticonceptiepil je levenskwaliteit?
- 18 feiten en fabels over de menstruatie.
- Zwangere cosmeticagebruikers hebben afwijkende hormoonspiegels.
- Verband tussen vitamine D-tekort en depressie bij vrouwen.
- Stop jij kankerverwekkende tampons in je vagina?
- 14 feiten en fabels over libido.
- Link gevonden tussen hormoonverstorende stoffen en ontwikkeling van obesitas.
- Wat is de schildklieraandoening ziekte van Hashimoto?
- Menstruatiecup: het gezonde alternatief voor tampons.
- 10 handige tips voor een gezonde vagina.
- Migraine rond menstruatie: meer terugkerende hoofdpijn en medicatiegebruik.
- Wat zijn de 7 symptomen van hevig menstrueel bloedverlies?
- 15 feiten en fabels over de overgang en menopauze.
- Wat is tamponziekte (Toxic Shock Syndrome)?
- 18 feiten en fabels over de anticonceptiepil.
- Welke behandelingen zijn er mogelijk als het niet lukt om zwanger te worden?
- Diagnose PCOS (Polycysteus Ovarium Syndroom) komt vaak voor.
- Hoe goed en veilig zijn menstruatiecups?
- 24 fabels en feiten over je vagina.
- RIVM: PFAS in voedsel en drinkwater overschrijdt gezondheidsnorm EFSA.
- Hoe kun je precies weten of je ovuleert?
- Wat gebeurt er allemaal met je vagina naarmate je ouder wordt?
- 28 opmerkelijke feiten over seks die je nog niet wist.
- Reeds 1.000+ meldingen menstruatiestoornis na vaccinatie.
- Verhoogd risico op vroege menopauze bij vrouwen met lage BMI.
- Last van gevoelige borsten, hevige menstruatie of hartpijn? Wellicht komt het door je vaccinatie!
- Niet ongesteld geworden? Dat kan komen door één van deze 11 oorzaken.
- Hoe behandel je vaginale schimmelinfectie.
- Menstruatiecyclus beïnvloedt lichaam en geest, dus wat meer bewustzijn kan geen kwaad.
- Depressiviteit rondom je menstruatie: wellicht is het PMS of PMDD?
- Symptomen en behandeling van PMDD.
- Wat zegt je menstruatiebloed over je gezondheid?
- Abnormale menstruatie? Dan is er sprake van een menstruatiestoornis!
- Hoe kun je precies weten of je ovuleert?
- 12 praktische tips tegen menstruatiepijn.
- 15 adviezen voor je hormoonbalans.
- Overgewicht of diabetes-2 door stress? Ja, dat kan!
- Wat voor een hoofdpijn heb jij? Check het hier!
- Hoe meer seks, hoe later je menopauze!
- 12 tips tegen menstruatiehonger.
- 10 soloseks tips: déze dingen moet iedere vrouw weten over masturberen.
- Waarom heb je tijdens je menstruatie meer honger?
- Wat te doen bij heftige menstruatiepijn (Dysmenorroe)?
- Dít zijn de 14 beste superfoods voor je darmen.
- Waarom worden meisjes steeds eerder ongesteld en wat zijn de gevolgen?
- Relatie tussen eerste menstruatie en gezondheid hart van vrouwen.
- Welke voeding helpt tegen menstruatieklachten?
- Hoeveel glazen water moet je per dag drinken? Bereken het met deze formule.
- Zaden eten tegen menstruatieklachten (seed cycling). Helpt dat het echt?
- Niet ongesteld geworden? Dat kan komen door één van deze 11 oorzaken.
- Menstruatiepijn en nog 5 symptomen die kunnen wijzen op endometriose.
- Hoe herken je een buitenbaarmoederlijke zwangerschap?
- 8 gewoontes die eigenlijk niet zo goed zijn voor je vagina.
- Dit kun je het best eten om je vagina gezond te houden.
- Doorlopen met vaginale ongemakken is onnodig!
- Last van pijnlijke borsten? Dat kan híérdoor komen.
- Wat gebeurt er met je lichaam als je met de anticonceptiepil stopt?
- 21 verrassende bijwerkingen van de anticonceptiepil.
- Jonge meiden (12-20 jaar) spreekuur gynaecologie.
- 14 vragen over pijn bij het vrijen.
- 8 tips voor een beter seksleven.
- Moeite met klaarkomen? 10 tips voor een beter orgasme.
- Vrouwen lopen te lang door met hevig menstrueel bloedverlies.
- Wat zijn té grote schaamlippen en wat kun je er aan doen?
- Heftig bloedverlies tijdens de menstruatie: ‘Ik kan een frisdrankfles per dag vullen’.
- Hét verschil tussen migraine, hormonale migraine en menstruele migraine.
- Déze 10 symptomen moet je volgens een gynaecoloog nooit negeren.
Korte wachttijden bij SHE Health Clinics
Bij SHE Health Clinics hebben we korte wachttijden, dus kun je bij ons snel geholpen worden door onze ervaren vrouwelijke zorgprofessionals.
Vergoeding door zorgverzekering
De meeste medisch specialistische onderzoeken en -behandelingen bij SHE Health Clinics vallen onder de basisverzekering. Dit betekent dat deze medische zorg door jouw zorgverzekeraar wordt vergoed als je een verwijzing van jouw (huis)arts hebt. Houd wel rekening met je eigen risico.
SHE. Health Clinics: alle medische- en paramedische vrouwenzorg op één locatie
Door onze ervaring in het leveren van efficiënte vrouwenzorg, hanteren wij beperkte diagnostiek in korte tijd en een gering aantal polikliniek bezoeken; oftewel een korte en efficiënte zorgcyclus waarbij de vrouwelijke patiënt centraal staat. Vanwege onze onafhankelijkheid en snel diagnostiek, kunnen onnodige opnames en verdere klinische behandelingen worden voorkomen.
Om nog meer reductie in zorgkosten te bereiken hanteren wij een combinatie van multidisciplinaire zorg en complementaire zorg. Dat resulteert in de beste zorg voor vrouwen met een kortere zorgcyclus, waardoor tijd en kosten worden bespaard voor de patiënt, doorverwijzende arts en de zorgverzekeraar.
Meer weten over ons brede zorgaanbod voor vrouwen of wil je weten wat wij als vrouwenkliniek voor je kunnen betekenen? SHE Health Clinics helpt je graag verder! Wij zijn een zelfstandig behandelcentrum (ZBC) met verzekerde- en onverzekerde medische zorg voor onder andere: preventie, leefstijl, preventieve medische onderzoeken, gynaecologie, seksuologie, menopauze, overgangsklachten, bekkenbodemklachten, borstonderzoek, urologie, dermatologie, cardiologie, chirurgie, neurologie, psychologie, radiologie, interne geneeskunde, pijnklachten, stress, burn-out, slaapproblemen, vermoeidheid, overgewicht, revalidatie en cosmetiek. Veruit de meeste onderzoeken en behandelingen vallen onder verzekerde zorg, welke vergoed wordt vanuit het basispakket.
Je kunt ons bereiken op 085-2019275 of gebruik maken van ons contactformulier.
Bronnen: SHE Health Clinics, Volkskrant
Wil je op de hoogte blijven van onze leukste artikelen, nieuwsupdates, enquêtes en winacties? Schrijf je hieronder dan gratis in voor onze nieuwsbrief.
